9 نکته راجع به انواع جنس پارچه که نمیدانستید

امروزه از پارچه به طور عمده، برای تولبد لباس استفاده می‌شود که تجارت و خرید و فروش این لباس‌ها و همچنین خود پارچه‌ها قسمت عظیمی از بازارهای تجاری در جهان را تشکیل می‌دهند. فقط تجارت نیست که پارچه‌ها باعث رونق آن شده‌اند، از پارچه‌ها و لباس‌ها به طور گسترده در حوزه‌های هنری و زیبایی نیز استفاده می‌شود. در این مقاله ما قصد داریم شما را با انواع مختلف پارچه آشنا کنیم تا هنگام خرید پارچه، اطلاعات کافی از جنس و موارد استفاده هرکدام داشته باشید.

1. پلی استر

پلی استر نوعی پارچه مصنوعی است که اغلب از نفت به دست می‌آید. به دلیل مصارف گسترده و ارزان قیمت بودن آن به یکی از معروف ترین منسوجات جهان تبدیل شده است.
این پارچه در برابر بسیاری از مواد شیمیایی، کشش و چین خوردگی، و بسیاری از عوامل دیگر که در طول زمان پارچه را از بین می برند مقاوم است. رنگ کردن آن بی دردسر و مراقبت از آن راحت است، همچنین می توان به راحتی آن را شستشو داد و اتو نمود.
یکی از بزرگترین معایب این پارچه این است که قابلیت تنفس ندارد، یعنی نمی تواند رطوبت و بخار داخل لباس را به بیرون انتقال دهد، بنابراین گزینه ی خوبی برای لباس های تابستانی نیست. علاوه بر آن پلی استر از مواد نفتی و شیمیایی ساخته شده، به سختی در طبیعت تجزیه شده و نیز به راحتی شعله ور می شود. بنابراین، اگر زیاد در مجاورت حرارت کار میکنید استفاده از لباس هایی از این جنس ممکن است خطرناک باشد.

2. ویسکوز

پارچه ویسکوز یا ریون مزایای زیادی دارد؛ از جمله اینکه پایه ی گیاهی دارد و مواد آن از درختان به دست می آید. ویسکوز را ابریشم مصنوعی هم می دانند. درست است که این پارچه از دل طبیعت به دست آمده، اما چون به صورت طبیعی در طبیعت وجود ندارد و با انجام گرفتن فرآیندهایی به دست می آید؛ نام مصنوعی به آن داده اند. از دیگر ویژگی های مورد توجه پارچه ویسکوز مقاومت آن به کشش خاصیت جذب آب می باشد. نا گفته نماند که این پارچه تا حد خاصی مقاومت کششی دارد، وارد شدن نیروی بیش از حد مقاومت پارچه باعث کشش دائمی، چروک شدن و افتادگی آن می شود.
ویسکوز دارای سبکی، نرمی و لطافت خاصی بوده و قابلیت تنفس را نیز دارد که این ویژگی باعث می شود گزینه ی مناسبی برای ساخت لباس های تابستانی باشد. به علاوه این پارچه ها الکتریسیته ساکن را هم جذب نمی کند و رنگ پذیری خوبی دارد. با ویژگی های یاد شده، پارچه ی ویسکوز یکی از بهترین پارچه هایی است که هنگام خرید به آن بر می خورید.

3. چرم طبیعی و چرم مصنوعی

چرم طبیعی به طور مستقیم از روش دباغی و سپس آماده‌سازی و پرداخت پوست خام حیواناتی مانند گاو، بز، گوسفند، مار، تمساح و غیره تولید می‌شود. در حالی که چرم مصنوعی از مواد پلاستیکی از جمله پی وی سی و پلی اورتان تولید می شود.
مزیت چرم مصنوعی نسبت به چرم طبیعی کم هزینه بودن آن و همچنین مواردی مانند رعایت حقوق حیوانات است. اگر به دنبال تشخیص چرم طبیعی از مصنوعی هستید میتوانید با بررسی موارد زیر به طبیعی بودن چرم پی ببرید.

روش های تشخیص چرم اصل از چرم تقلبی

الف) چرم مصنوعی به راحتی در مجاورت گرما جمع شده و می سوزد در صورتی که چرم طبیعی کمی جمع می شود و پس از مدتی دوباره به اندازه عادی خود باز می گردد.
ب) سطح چرم طبیعی معمولا دارای خطوط منحصر به فرد و دانه دانه بوده، خاصیت ارتجاعی دارد. یعنی اگر به آن فشاری وارد شود، پس از مدتی به حالت قبلی باز می گردد. به طور کلی چرم طبیعی مقاومت فیزیکی بالایی دارد. در مقابل، چرم مصنوعی حالت ارتجاعی چرم طبیعی را ندارد؛ به راحتی سوراخ شده و اغلب سطح آن صاف و براق می باشد. هرچند چرم های طبیعی نیز، امروزه به گونه ای ساخته می شوند که مانند چرم مصنوعی براق و صاف باشند اما تفاوت این ویژگی در دو چرم به راحتی قابل تشخیص است.
پ) چرم واقعی بویی مخصوص دارد و تا حدودی خوشایند است. مقدار شدت بو به نوع محصول بستگی دارد. چرم تقلبی بیشتر بوی الیاف مصنوعی، مواد پلاستیکی یا شیمیایی می‌دهد.
ت) چرم طبیعی به دلیل داشتن منافذ ریز به راحتی رطوبت را جذب می کند، در صورتی که چرم مصنوعی اصلا رطوبت را جذب نمی کند.
ث) چرم مصنوعی به دلیل اینکه از مواد شیمیایی ساخته شده، به طور قابل توجهی وزن کمتری نسبت به چرم طبیعی دارد.

4. کتان

این پارچه یکی از قدیمی ترین پارچه هایی است که بشر با آن سروکار داشته است، قدمت این پارچه به 8 هزار سال تا 34 هزار سال قبل از میلاد می رسد.
کتان استحکام و مقاومت بالایی در برابر کشش، حشرات موذی که پارچه ها را نابود می کنند؛ از جمله بید دارد. به علاوه کتان در برابر مواد اسیدی، قلیایی، حلال های آلی نیز مقاومت دارد و این باعث می شود شستشوی کتان با این مواد کار پر دردسری نباشد.
از دیگر ویژگی های کتان این است که حرارت بالا آسیب چندانی به آن نمی زند (فقط رنگ آن را عوض می کند). بنابراین شستشوی آن با آب گرم نیز میسر است. قدرت پارچه کتان با جذب رطوبت بیشتر می شود. به این معنا که ریسندگی آن در حالت مرطوب بسیار راحت تر از حالت خشک خواهد بود. کتان، صرفا در صنایع نساجی کاربرد ندارد و اضافات آن در ساخت کاغذهای سیگار، اسکناس و کاغذ نوشته استفاده می شود.
پارچه کتان همچنین در تهیه نخ بخیه و پارچه های دوخت و دوز و پارچه های ساخته شده از چرم نیز استفاده می شود، علاوه بر این، به دلیل جذب بالای آب پارچه های چرم، کتان در صنایع حوله، کیف و دستمال کاغذی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به دلیل این که حوله های کتانی به اندازه ی حوله های پنبه ای رطوبت جذب می کنند اما زودتر خشک می شوند، انتخاب بهتری از حوله های پنبه ای می باشند.

5. ابریشم

ابریشم به دلیل استحکام بالا و در عین حال نرمی، زیبایی و لطافت در جهان بسیار معروف گردیده است. این پارچه از پروتئین فیبروئین تشکیل شده که فقط حشرات خاصی از جمله کرم ابریشم که نام علمی آن ها بمبیکس موری است آن را تولید می کنند.
تخم های کرم ابریشم روی سبد‌هایی از چوب بامبو توسط کشاورزان پرورش داده می شوند. جای کرم ها هر چند روز یک بار تمیز شده و به آن ها غذا داده می شود. وقتی این کرم‌ها به اندازه کافی بزرگ شدند، دیگر چیزی نمی خورند و شروع به پیله بافی می‌کنند؛ سپس وقتی پیله‌های تازه و شکننده آماده برداشت میشوند، برای صدمه ندیدن اتصال تارها، پیله ها در آب جوش قرار می‌گیرند تا کرم داخل آن بمیرد. سپس نخ پیله‌ها را با وسیله مخصوصی جدا می‌کنند، حاصل این مراحل تشکیل یک نخ فوق‌العاده طولانی با استحکام بالا و ظرافت خواهد بود.
پارچه ابریشمی دارای خاصیت جذب بالا بوده و این باعث می‌شود که لباس‌هایی از این جنس در فصل تابستان خنک و در زمستان گرم بمانند. البته این پارچه در برابر چین و چروک و آفتاب دوام چندانی ندارد.

6. جین

پارچه جین یا دنیم که در ایران آن را به نام لی (یکی از برندهای معروف تولیدکننده جین) می‌شناسند، نوعی پارچه زخیم است که از پنبه ساخته می‌شود. البته از ظاهر آن، این چنین به نظر می‌رسد که این پارچه مصنوعی است و نباید آن را از روی ظاهر قضاوت نمود. در ساخت پارچه‌های جین، پنبه از زیر دو یا چند نخ پیچ دار عبور می‌کند. به دلیل نوع منحصر بفرد رنگرزی این پارچه، از یک طرف آبی و از طرف دیگر سفید به نظر می رسد. جین دوام زیادی در برابر پارگی دارد و رنگ آن به سادگی عوض نمی‌شود، در عوض، هرچه بیشتر آن را شستشو بدهید استحکام رنگ بیشتری به خود خواهد گرفت.
به دلیل مقاومت آن به حرارت می توان آن را به راحتی اتو کرد، همچنین پارچه جین عبور دهنده هوا نیز می باشد. ممکن است اوایل استفاده کمی تنگ به نظر برسد، اما این از دیگر خصوصیات جین است. ابتدا سفت و تنگ است؛ اما به مرور زمان و با استفاده های بعدی جا باز کرده و نرم می شود.

7. نایلون

پارچه‌ای کاملا مصنوعی و نوعی پلیمر است که به عنوان جایگزینی برای جوراب‌های ساق بلند ابریشمی تولید شد. به دلیل این که ابریشم دوام مطلوب را نداشت و تولید آن هزینه زیادی را شامل می شد؛ نایلون جایگزین آن شد. ناتوانی این پارچه در جذب رطوبت یکی از نقاط ضعف بزرگ این پارچه است و برای فعالیت های فیزیکی و دوخت لباس های تابستانه اصلا مناسب نیست. با این حال به دلیل سبکی و ارزان قیمت بودن به شکلی گسترده تولید شد. همچنین، ترکیب شدن آن با مواد دیگر آن را ارزان تر نیز می کند. به دلیل اینکه این پارچه از فرآورده‌های نفتی ساخته شده، به شدت برای محیط زیست مضر است و مدت بسیار طولانی در طبیعت باقی می ماند.

8. ساتن

این پارچه به دلیل براق بودن و نرمی آن مورد توجه است و پارچه‌ای لوکس به حساب می‌آید. لبا‌س‌هایی که با این پارچه دوخته می شوند، اغلب لباس های تجملی مانند لباس عروسی، لباس‌های خواب، لباس‌های مجلسی یا حتی روکش وسایل منزل هستند. در واقع ساتن نوع بافت این گونه پارچه‎ها است. پارچه‌هایی وجود دارند که با ساتن بافته می شوند اما خود ساتن نیستند.
پارچه ساتن به دلیل ظاهر آن با ابریشم اشتباه گرفته می‌شود در صورتی که ابریشم فقط یکی از مواد گوناگونی است که در ساخت ساتن بکار می رود. ساتن هنگام شستشو به راحتی تغییر شکل می دهد؛ بنابراین هنگام شستن آن باید احتیاط کنید.

9. حریر

پارچه‌ای نرم و لطیف، دارای تنوع رنگ و طرح زیاد، مناسب برای هوای گرم، شرجی و بهاری و دارای قیمت مناسب نسبت به دیگر انواع مشابه می‌باشد. وزن آن کم و بسیار راحت است. از حریر معمولا برای دوخت لباس‌های مجلسی، شومیز، دامن، شلوار و غیره استفاده می شود.

با مطالعه‌ی این مقاله احتمالا اهمیت پارچه‌ها برای شما روشن شده است. این که پارچه‌ها، جزیی جدایی ناپذیر از زندگی انسان شده‌اند و ادامه‌ی حیات بشری بدون آنها تقریبا غیر ممکن است. بدون وجود پارچه، ما نمی‌توانستیم از خود در برابر گرما، سرما و دیگر تهدیدات محیطی محافظت کنیم. بسیاری از شغل‌ها در جهان نابود می‌شد و بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها از بین می‌رفتند. علاوه بر آن قدم زدن در محیط خارج و در برابر چشم دیگران، بسیار خجالت آور و آزار دهنده می شد. به راستی که پارچه و لباس یکی از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین اختراعاتی است که ما در زندگی خود به آن نیازمند بوده‌ایم و بدون داشتن اطلاعات و تنوع گوناگون پارچه‌ها معلوم نبود زندگی انسان ها چگونه رنگ هنر به خود می‌گرفت.